De herfst doet hier langzaamaan zijn intrede en ik merk dat ik nu een trui aan wil en lekker met een boek en dekentje op de bank. In tegenstelling tot veel kinderen die nog heel graag in korte broek en t-shirt rondlopen, of zonder jas naar school fietsen, brrr, hebben die van jou dat ook?
Normaal gesproken probeer ik mild te reageren op Facebook-berichten van anderen maar een paar dagen geleden viel mijn oog op een berichtje van een moeder van een tweejarige, die in een groep vroeg wat ze met haar koppige kind moest doen, ze wilde liever niet straffen maar ze zat een beetje met de handen in het haar. Je kunt je voorstellen dat ik met verbazing de ideeën las die mensen als reactie op haar berichtje schreven. ‘Je moet haar wel straffen, daar leren ze van.’ ‘Mijn kind weet dat ze moet luisteren anders moet ze evenveel minuten als dat ze oud is op het stoute stoeltje,’ ‘Je kunt je kind niet de baas laten zijn, ze moet leren dat jij de baas bent…’ en meer van dat soort opmerkingen.
Ik dacht laat ik ook een idee naar voren schuiven en schreef dat een tweejarige nog niet heel bewust ons pijn wil doen, het hoort bij haar ontwikkelingsfase dat ze haar eigen grenzen en het woordje ‘nee’ wil aftasten en dat het bij zo’n jong kind heel goed werkt om af te leiden en de aandacht te richten op dingen die wél mogen. Dus niet zeggen “Nee, je mag niet aan de keukenkastjes komen.” – maar in plaats daarvan zorgen dat er iets is wat ze wel mag en bijvoorbeeld zeggen: “Kijk dit kastje is voor jou, daar mag je mee spelen.”
Trouwens je moet je wel realiseren dat je dat afleiden en de aandacht op iets dat wel mag richten nog best vaak zult moeten doen voordat je kind het uit zichzelf niet meer gaat doen. Je neemt de tijd om je kind te laten oefenen.
Op mijn reactie werd prompt gereageerd door iemand die claimde al 30 jaar met kinderen te werken, zij vond dat ik ongelijk had en dat er op verkeerd gedrag meteen een straf moest volgen omdat ‘ze het anders niet leren’.
Hmmm… volgens mij is dit echt niet de manier die we het beste volgen.
Je moet je namelijk bedenken dat straffen op de korte termijn misschien wel helpt, maar wat gebeurt er op de lange termijn? Wat voor overtuiging vormt je kind zich als het zijn straf ‘uitzit’?
Ja, straffen kan effectief zijn als je alleen maar wilt bereiken dat het gedrag nu meteen stopt of dat je wensen tijdelijk nageleefd worden. Maar, straffen (en belonen trouwens ook) helpt kinderen niet de interne motivatie en de eigenschappen en vaardigheden te ontwikkelen die jij voor hen wenst.
Denk maar eens na over hoe jij je zelf zou voelen wanneer iemand jou zou straffen voor iets dat je verkeerd doet, zeg je of denk je dan: “Je hebt helemaal gelijk, ik ben zo fout geweest, ik ga het nooit meer doen, ik zal mijn leven beteren.” Of ben je dan gekwetst, voel je je betrapt, ga je terug kwetsen, of trek je je terug? Denk je dan de ander houdt echt van mij of denk je dan dat je niet belangrijk bent, niet geliefd?
Straf kan 4 gevolgen hebben:
Een kind kan wrok ontwikkelen: “Dit is oneerlijk, ik kan volwassenen niet vertrouwen.
Opstandigheid, een kind kan denken: “Ze kunnen me niet kwingen, ik doe wat ik wil.”
Wraak: “Ik zet het ze betaald, zelfs als het mezelf schaadt.
Terugtrekken: straf kan tot gevolg hebben dat een kind een verminderd gevoel van eigenwaarde heeft “Ik ben een slecht persoon en zal nooit goed genoeg zijn.” of kan ervoor zorgen dat een kind stiekem gedrag gaat ontwikkelen: “Ik laat me de volgende keer niet pakken.”
Straf nodigt uit tot volgzaamheid of tot opstandigheid, niet tot verandering.
Ben je benieuwd naar wat je nog meer kunt doen behalve afleiden en de aandacht richten op wat wél mag om je kind te helpen beter gedrag te laten zien? Lees dan het Positive Discipline boek of doe mee aan een cursus voor ouders en opvoeders.
Werk je zelf met ouders en opvoeders in je praktijk of in je werk? Overweeg dan om de opleiding tot gecertificeerd Positive Discipline Parent Educator te volgen.
