Kinderen hebben net als wij strategieën nodig om weer opnieuw de verbinding te maken met hun denkbrein.
Wat gebeurt er met jou als je super boos bent of extreem verdrietig of je heel onrechtvaardig behandeld voelt, en iemand blijft je ‘prikken’? Het kan gebeuren dat we dan de controle verliezen en flippen. Er gebeurt iets in onze hersenen en we raken op dat moment het contact met onze prefrontale cortex (het denkbrein) kwijt. De prefrontale cortex is betrokken bij cognitieve en emotionele functies als beslissingen nemen, plannen, sociaal gedrag en impulsbeheersing. Je reageert dan met je zogenaamde ‘primitieve hersenen’, het limbische gedeelte van je hersenen en je hersenstam, deze zorgen voor het zogenaamde vlucht-, bevries- of vechtgedrag. We denken dan niet meer met ons denkbrein maar we vallen terug op ons reptielenbrein 🙂
[Zie voor een goede uitleg het 2-minuten filmpje op YouTube van Dr. Daniel Siegel over het Brein in je handpalm en een iets uitgebreidere uitleg van 8 minuten: Brein in je handpalm.]
We hebben als volwassenen tijd en inzicht nodig gehad om te ervaren dat we soms een gevoel hebben waar we misschien niet blij mee zijn, maar we kunnen daar mee om gaan op een manier waarmee we wél blij zijn. We hebben ons strategieën aangeleerd om weer kalm te worden, tot onszelf te komen, ons door het verdriet heen te slaan, het verdriet te ervaren, sterker te worden… etc.
Denk maar eens na over je eigen strategieën, wat doe je zelf als je super boos bent of extreem verdrietig of je heel onrechtvaardig behandeld voelt? Tel je tot tien, ga je een blokje om, neem je een bad, lees je iets dat jouw rust geeft, ga je mediteren…. wat doe jij om weer ‘jezelf te worden’?
Vaak verwachten we van onze kinderen dat ze dit ook kunnen. We geven hen goedbedoelde adviezen en zeggen dingen als: negeer het gewoon, tel maar tot tien, niet meer huilen het is nu over, je voelt je vanzelf beter, het is lang niet zo erg als dat je nu denkt etc….
Wat voor dingen zeg jij wel eens tegen je kind als het extreme gevoelens ervaart of wat werd er vroeger tegen jou gezegd?
Wat we ons moeten realiseren is dat kinderen net als wij tijd nodig hebben om te leren omgaan met hun gevoelens. Wij kunnen hen daarbij helpen en begeleiden door met hen te praten over hun gevoelens en nieuwsgierig te zijn naar hun eigen oplossingen.
Een van de dingen die we kunnen doen is het maken van een keuzewiel mét je kind zoals Nay met haar zoontje Liam van 4 heeft gedaan.
KEUZEWIEL MAKEN
Ga op een rustig moment zitten met je kind en vertel en leer hen dat wat ze voelen altijd goed is. En dat er manieren zijn om ermee om te gaan die henzelf en anderen niet schaden maar juist helpen.
Brainstorm met je kind samen manieren die voor hem of haar kunnen werken als het zich bijvoorbeeld heel boos voelt worden. Laat je kind de oplossingen tekenen of schrijven op een vel papier in de partjes van een cirkel en zo maakt hij of zij zijn eigen keuzewiel.
Vervolgens leer je hem of haar ermee werken door op het moment dat het nodig is te vragen of je kind misschien op zijn keuzewiel wil kijken om er iets uit te kiezen wat hem of haar op dat moment kan helpen.
In sommige klaslokalen hebben leerlingen individuele gelamineerde keuzewielen op hun tafeltje liggen als handige referentie voor het focussen op oplossingen.
Sommige scholen hebben zo’n keuzelwiel geschilderd op het schoolplein of op prikborden gehangen. Het proces van het maken van het wiel en de visuele herinnering aan de beschikbare keuzes helpt leerlingen bovendien een gevoel van bekwaamheid en samenwerking te ervaren.
